22 Mayıs 2012 SALI
Resmî Gazete Sayı : 28300
YÖNETMELİK
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından:
ATIK ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYALARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak, Tanımlar ve Genel İlkeler
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı; elektrikli ve
elektronik eşyaların üretiminden nihai bertarafına kadar çevre ve insan
sağlığının korunması amacıyla elektrikli ve elektronik eşyalarda bazı zararlı
maddelerin kullanımının sınırlandırılması, bu sınırlandırmalardan muaf
tutulacak uygulamaların belirlenmesi, elektrikli ve elektronik eşyaların
ithalatının kontrol altına alınması, elektrikli ve elektronik atıkların
oluşumunun ve bertaraf edilecek atık miktarının azaltılması için yeniden
kullanım, geri dönüşüm, geri kazanım yöntem ve hedeflerine ilişkin hukuki ve teknik esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, Ek-1/A’da yer alan kategorilere
dâhil olan elektrikli ve elektronik eşyaları kapsar. Ek-1/A’da tanımlanan
kategorilere giren ürünlerin listesi, Ek-1/B’de verilmiştir.
(2) Bu Yönetmelik, Ek-1/A’da yeralan kategorilere dâhil olup
bu Yönetmeliğin kapsamında olmayan bir ekipmanın parçasını oluşturacak şekilde
monte edilmiş elektrikli ve elektronik eşyaları kapsamaz.
(3) 30/5/2009 tarihinden önce piyasaya sunulmuş olan ürünler
için üretilen tamir ve yeniden kullanım amaçlı yedek parçalarda, 5 inci
maddenin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanmaz.
(4) Standart dışı veya hatalı olarak üretilen ve üreticisi
tarafından ürün olarak değerlendirilemeyen eşyalar, 15 ve 16 ncı maddede
belirtilen hedefler hariç, bu Yönetmelik hükümlerine tabidir.
(5) Sağlık ve güvenlikle ilgili kanuni yükümlülükler ve atık
yönetimi mevzuatı hükümleri saklıdır.
(6) Özel olarak askeri amaç taşımayan ürünler hariç, ülke
güvenliğinin korunmasına yönelik ekipman, silah, mühimmat ve savaş gereçlerinde
bulunan elektrikli ve elektronik eşyalar bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Malzemelerin askeri amaç taşıyıp taşımadığı, Millî Savunma Bakanlığı ve
Genelkurmay Başkanlığınca müştereken tespit edilir.
Dayanak
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik;
a) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununun 8, 11 ve
12 nci maddeleri ile 29/6/2011 tarihli ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik
Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 ve 8
inci maddelerine ve 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik
Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna dayanılarak,
b) Avrupa Birliğinin 2002/95/EC sayılı Elektrikli ve
Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılmasına
İlişkin Direktifi ile 2002/96/EC sayılı Atık Elektrikli ve Elektronik Eşya
Direktifine paralel olarak, hazırlanmıştır.
Tanımlar ve kısaltmalar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Aktarma merkezi: Üreticilerin veya çevre izin ve
lisansına sahip AEEE işleme tesislerinin atık elektrikli ve elektronik
eşyaların toplanması amacıyla kurdukları merkezleri,
b) Atık elektrikli ve elektronik eşya (AEEE): 5/7/2008
tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel
Esaslarına İlişkin Yönetmelikte yer alan atık tanımına uygun ve Ek-1/A’da
tanımlanan kategorilerde yer alan ürünlerin kullanım ömrü dolduğu andaki bütün
bileşenlerini, unsurlarını ve ihtiva ettiği sarf malzemelerini,
c) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
ç) Bertaraf: Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin
Yönetmeliğin Ek-II A’sında yer alan işlemlerden herhangi birini,
d) Çevre lisansı: 29/4/2009 tarihli ve 27214 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar
Hakkında Yönetmelikte düzenlenen lisansı,
e) Dağıtıcı: Elektronik iletişim yoluyla yapılan satışlar da
dâhil olmak üzere, ticari olarak kullanıcıya elektrikli veya elektronik eşya
ulaştıran gerçek veya tüzel kişileri,
f) Elektrikli ve elektronik eşya (EEE): Ek-1/A’da yer alan
kategorilere dâhil olan ve alternatif akımla 1000 Volt’u, doğru akımla da 1500
Volt’u geçmeyecek şekildeki kullanımlar maksadıyla tasarlanmış olan, uygun bir
biçimde çalışması için elektrik akımına veya elektromanyetik alana bağımlı olan
eşyaları ve bu akım ve alanların üretimi, transferi ve ölçümüne yarayan
eşyaları,
g) Evsel AEEE: Evlerden gelen ve özellikleri ile miktarı
açısından evlerden gelenlerle benzerlik gösteren ticari, kurumsal, endüstriyel
ve diğer kaynaklardan gelen AEEE’yi,
ğ) Finansman anlaşması: Mülkiyet devrine imkân sağlayıp
sağlamadığına bakılmaksızın, herhangi bir ürünle ilgili olarak gerçekleştirilen
tüm kredi, kira, kiralama ve vadeli satış anlaşması veya düzenlemesini,
h) Geçici depolama alanı: İşleme tesislerinde, atık
elektrikli ve elektronik eşyaların ve parçalarının bu Yönetmelikteki teknik
koşullara göre bekletildiği alanları,
ı) Geri dönüşüm: Yakarak enerji kazanma hariç, atık
malzemelerini asıl veya başka bir kullanım amacıyla üretim sürecine tabi
tutmayı,
i) Geri kazanım: Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin
Yönetmeliğin Ek-II B’sinde yer alan işlemlerden herhangi birisini,
j) Getirme merkezi: Evsel AEEE’lerin toplanması için
belediyeler tarafından kurulan atık toplama merkezlerini,
k) Homojen malzeme: Sökme, kesme, ezme, aşındırma gibi mekanik
işlemlerle farklı malzemelere ve parçalara ayrılamayan malzemeyi,
l) İşleme: AEEE’lerin arındırılması, sökümü, parçalanması, geri kazanımı veya bertarafa
hazırlanması amacıyla bir tesise teslim edilmesinden sonra yapılan her türlü
faaliyet ile AEEE’lerin geri kazanımı veya bertarafı için gerçekleştirilecek
diğer işlemleri,
m) İşleme tesisi: İşleme tanımı kapsamında yeralan
arındırma, söküm, parçalama, parçalama sonrası oluşan atıkların geri kazanımı
faaliyetlerinden asgari üç faaliyeti gerçekleştiren ve 21 inci maddeye göre
çevre izin ve lisansı alınmış tesisleri,
n) Önleme: AEEE’lerin ve bunların ihtiva ettiği malzeme ile
maddelerin miktarlarının ve çevreye verdikleri zararın azaltılmasına yönelik
alınan tedbirleri,
o) Sahipsiz atık: EEE’nin atık olduğu anda üreticisi
piyasada bulunmayan veya tespit edilemeyen AEEE’yi,
ö) Tarihsel atık: Bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden
önce piyasaya sürülen ürünlerden kaynaklanan AEEE’yi,
p) Tehlikeli madde veya müstahzar: 26/12/2008 tarihli ve
27092 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Maddelerin ve
Müstahzarların Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında
Yönetmelikte tehlikeli olarak tanımlanan madde veya karışımları,
r) Üretici: 6/3/2011 tarihli ve 27866 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Mesafeli Sözleşmelere Dair Yönetmelik kapsamındaki mesafeli
sözleşmeler ile yapılan satışlar da dâhil olmak üzere, satış yöntemine bağlı
olmaksızın;
1) Kendi markasıyla elektrikli ve elektronik eşya üreten ve
satan,
2) Kendi markasıyla başka tedarikçiler tarafından üretilen
elektrikli ve elektronik eşyaları satan,
3) Ticari amaçlarla elektrikli ve elektronik eşya ithal eden
gerçek ve tüzel kişileri,
s) Yeniden kullanım: AEEE’lerin veya parçalarının,
belediyelere, dağıtıcılara, işleme tesislerine, toplama noktalarına veya
üreticilere teslim edilenler de dâhil olmak üzere, tasarlandıkları asıl amaç
için tekrar kullanıldıkları her türlü uygulamayı,
ş) Yetkilendirilmiş kuruluş: Bu Yönetmelikten kaynaklanan
yükümlülüklerin yerine getirilmesi amacıyla Bakanlıkça belirlenen esaslar
dâhilinde oluşturulan ve kâr amacı gütmeyen ortak uyum organizasyonunu, ifade
eder.
Genel ilkeler
MADDE 5 – (1) Elektrikli ve elektronik eşyalar ile atık
elektrikli ve elektronik eşyaların yönetimine ilişkin ilkeler şunlardır:
a) 30/5/2009 tarihinden sonra ithal veya imal yoluyla
piyasaya sürülen Ek-1/A’da verilen 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 10 nolu sınıflara
dâhil olan elektrikli ve elektronik eşyalar ile elektrik ampulleri ve evsel
amaçlı kullanılan aydınlatma gereçlerinde, Ek-2’de yer alan istisnalar hariç,
kurşun (Pb), cıva (Hg), artı altı değerlikli krom (Cr6+), polibromürlü
bifeniller (PBB) ve polibromürlü difenil eterler (PBDE) ile kadmiyumun (Cd)
bulunması yasaktır.
b) Yeni tasarım ürünlerde, teknik açıdan uygun olması durumunda
geri dönüştürülebilen malzeme kullanımı teşvik edilir.
c) AEEE’lerin bir bütün olarak yeniden kullanımına öncelik
verilir.
ç) Toplanan AEEE’lerin işlenmesi sağlanarak 16 ncı maddedeki
geri kazanım ve geri dönüşüm oranları sağlanır.
d) AEEE’lerin ve parçalarının teknik olarak işlenerek geri
dönüşüm ve geri kazanım imkânının bulunmaması durumunda bertarafına müsaade
edilir.
e) AEEE’lerin geri dönüşümü, geri kazanımı ve bertarafı
çevre lisanslı tesislerde yapılır.
f) AEEE’lerin işlenmesi sonucu ortaya çıkan atıkların
azaltılması veya imhası amacıyla çevre mevzuatına aykırı olarak yakılması ve
alıcı ortama verilmesi yasaktır.
g) AEEE’lerin yönetiminden kaynaklanan çevresel zararların
giderilmesi ile ilgili tazminat ve diğer maliyetler, “kirleten öder” ilkesine
göre AEEE’lerin yönetimi için sorumlu olan gerçek veya tüzel kişilere aittir.
ğ) EEE üretimi yapılan tesiste oluşan veya garanti
kapsamında yetkili servislerden iade alınan AEEE’lerin işlenmesi amacıyla
üretim yerinde kurulan üniteler için çevre lisansı şartı aranmaz. Bu ünitelerde
işleme faaliyeti bu Yönetmelikte belirtilen kriterlere uygun olarak
gerçekleştirilir. EEE üretimi yapılan tesislerde oluşan AEEE’lerin geçici
depolanması 13 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılır. Üretim yerlerinde
kurulacak olan işleme üniteleri ile geçici depolama alanları için ilgili çevre
ve şehircilik il müdürlüğünden uygunluk yazısı alınması zorunludur.
(2) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında; 4 üncü maddenin birinci
fıkrasının (r) bendinin (2) numaralı alt bendinde tanımlanan üretici tarafından
piyasaya sürülen ürünler üzerinde, aynı bendin (1) numaralı alt bendinde
tanımlanan üreticinin de markasının bulunması durumunda, ürünlerin üreticisi
olarak (1) numaralı alt bentte yer alan kişi veya kuruluşlar sorumludur.
(3) Herhangi bir finansman anlaşması dâhilinde finans
sağlayan kişi veya kuruluşlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (r) bendinde
belirtilen üretici tanımı koşullarını sağlamadıkları sürece üretici olarak
değerlendirilmezler.
İKİNCİ BÖLÜM
Görev, Yetki ve Sorumluluklar
Bakanlığın görev ve yetkileri
MADDE 6 – (1) Bakanlık;
a) Ek-1/A’da verilen 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 10 nolu
sınıflara dâhil olan elektrikli ve elektronik eşyalar ile elektrik ampulleri ve
evsel amaçlı kullanılan aydınlatma gereçlerinin üreticileri tarafından verilen
Ek-3’te yer alan Uygunluk Beyan Formunu yıllık olarak toplamakla, gerekli kayıt
sistemini oluşturmakla ve firma kod numarası vermekle,
b) Denetim ve izleme yapmak veya yaptırmakla,
c) 5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine aykırılık
durumunda,
1) Ürünün piyasaya arzının yasaklanmasını,
2) Piyasaya arz edilmiş ürünlerin piyasadan toplatılmasını,
3) 2872 sayılı Çevre Kanununda öngörülen idari cezaların
tatbik edilmesini sağlamakla,
ç) 21 inci maddeye göre çevre izin ve lisansı vermekle,
d) Üreticiler tarafından hazırlanan yönetim planlarını
değerlendirmek ve üreticilerin beyanları esas alınarak bir kayıt ve denetim
sistemi oluşturmakla,
e) Belediyelerin hazırladıkları AEEE yönetim planlarının
uygunluğunu değerlendirmekle,
f) Dağıtıcıların, belediyelerin ve üreticilerin
oluşturdukları toplama ve geri dönüşüm faaliyetlerini değerlendirmek ve bu
Yönetmelik hükümlerine aykırılık tespit edilmesi halinde gerekli idari
işlemleri uygulamakla, görevli ve yetkilidir.
(2) Bakanlık gerekli gördüğü durumlarda bu maddede
belirtilen yetkilerinin bazılarını, sınırlarını belirlemek kaydıyla çevre ve
şehircilik il müdürlüklerine devredebilir.
Çevre ve şehircilik il müdürlüklerinin görev ve yetkileri
MADDE 7 – (1) Çevre ve şehircilik il müdürlükleri;
a) Lisans verilen atık elektrikli ve elektronik eşya işleme
tesislerinin faaliyetlerini izlemek, denetlemek, ilgili mevzuata aykırılık
halinde gerekli yaptırımın uygulanmasını sağlamakla,
b) AEEE taşıma araçlarına taşıma lisansı vermekle ve
faaliyetlerini denetlemekle, gerekli durumlarda lisansı iptal etmekle ve/veya
yenilemekle,
c) EEE üreticilerinin sahasında 5 inci maddenin birinci
fıkrasının (ğ) bendine göre oluşturulacak üniteler için uygunluk yazısı
vermekle, görevli ve yetkilidir.
Belediyelerin görev ve sorumlulukları
MADDE 8 – (1) Belediyeler;
a) Evsel AEEE’lerin, 15 inci maddenin birinci fıkrasında
belirtilen toplama hedeflerine göre etkin bir biçimde diğer atıklardan ayrı
toplanmasını sağlamak amacıyla AEEE yönetim planını hazırlamakla ve (c) bendinde
belirtilen AEEE toplama başlangıç yılından en az altı ay önce Bakanlığa
göndermekle,
b) Yönetim planı çerçevesinde toplama programı hakkında
konutları bilgilendirmek, bu program çerçevesinde toplama işlemini yapmak veya
yaptırmakla,
c) Aşağıdaki tabloya uygun olarak getirme merkezlerini
kurarak AEEE’lerin toplanmasını sağlamakla ve kurulan getirme merkezlerine
ilişkin olarak halkı bilgilendirmekle,
Belediye Nüfusu
|
Getirme Merkezi Oluşturma ve AEEE
Toplama Başlangıç Yılları
|
400.000’den fazla
|
1/5/2013
|
200.000-400.000 arası
|
1/1/2014
|
100.000-200.000 arası
|
1/1/2015
|
50.000-100.000 arası
|
1/1/2016
|
10.000-50.000 arası
|
1/1/2017
|
10.000’den az
|
1/1/2018
|
ç) Getirme merkezlerinde 15 inci maddenin ikinci fıkrasında
belirtilen gruplamaya göre AEEE’lerin uygun konteynerlerde biriktirilmesini
sağlamakla,
d) Toplama esnasında kullanılan araçlar üzerinde “Atık
Elektrikli ve Elektronik Eşya Toplama Aracı” ibaresinin bulunmasını sağlamakla,
e) Gerektiğinde evsel AEEE’lerin toplanması için il özel
idareleri ile ortak çalışmalar yapmakla,
f) Toplanan evsel AEEE’leri 9 uncu maddenin birinci
fıkrasının (ğ) bendi kapsamında Koordinasyon Merkezince belirlenen lisanslı
işleme tesislerine göndermekle ve Koordinasyon Merkezine belgelemekle, yükümlüdür.
(2) Büyükşehir belediyeleri, AEEE’lerin il genelinde etkin
toplanması amacıyla belediyelerce yürütülen çalışmaları koordine etmekle,
bilgilendirme ve eğitim faaliyetlerine katılmakla yükümlüdür.
Elektrikli ve elektronik eşya üreticilerinin yükümlülükleri
MADDE 9 – (1) Elektrikli ve elektronik eşya üreticileri;
a) Teknik ve ekonomik imkânlar esas olmak üzere,
uluslararası gelişmelere bağlı olarak, elektrikli ve elektronik eşyaların
üretim, ürün temini, ürün geliştirme, AR-GE ve tasarım faaliyetlerinde bu
Yönetmelik kapsamındaki zararlı maddelerin kullanımından kaçınmak veya
yerlerine daha güvenli alternatif maddeleri kullanmak için gerekli çalışmaları
yapmakla,
b) Piyasaya sürdükleri elektrikli ve elektronik eşyalarda 5
inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine uymakla ve bu teknik kriterlerin
sağlandığını gösteren bilgi ve belgeleri, ürünün piyasaya sunulmasından
itibaren on yıl süreyle muhafaza etmekle,
c) İthal edilecek elektrikli ve elektronik eşyalar için 23
üncü maddeye uymakla,
ç) Ürün bilgisi açıklamalarında “AEEE Yönetmeliğine
Uygundur” ibaresine yer vermekle,
d) Her yıl Şubat ayı sonuna kadar Ek-3’te yer alan Uygunluk
Beyan Formunu doldurarak Bakanlığa sunmakla,
e) Bu Yönetmelikte belirtilen geri dönüşüm ve geri kazanım
oranlarının sağlanması ve atıkların azaltılması amacıyla, elektrikli ve
elektronik eşyaların tasarımı ve üretimi sırasında, ürünlerin kolayca
parçalanmasını, ayrıştırılmasını, yeniden kullanımını, geri dönüşümünü ve geri
kazanımını kolaylaştıracak malzeme ve parçaları kullanmakla, çevrenin korunması
ve/veya emniyet gereklilikleri açısından önemli bir avantaj teşkil etmediği
sürece yeniden kullanımı engelleyecek EEE tasarımlarından veya üretim
proseslerinden kaçınmakla,
f) Kendileri veya organizasyonunda yeraldığı
yetkilendirilmiş kuruluş tarafından, bu Yönetmelikten kaynaklanan
yükümlülüklerin yerine getirilmesine ilişkin AEEE yönetim planını hazırlamak ve
Bakanlık onayına sunmakla,
g) Evsel AEEE’lere dair 15 inci maddedeki toplama
hedeflerinin gerçekleştirilmesini sağlamakla,
ğ) Belediyeler ve dağıtıcılar tarafından toplanan evsel
AEEE’lerin; getirme merkezlerinden veya dağıtıcılardan başlamak üzere nakliye
maliyetlerini karşılamakla, 14 üncü maddede belirtilen teknik özellikleri
sağlayan tesislerde işlenmesini sağlamakla, işleme imkânının bulunmaması durumunda
bertarafı için bir sistem kurmak ve maliyetleri karşılamakla,
h) Evsel olmayan AEEE’lerin toplanması, işlenmesi ve
bertaraf edilmesi amacıyla bir sistem kurmakla,
ı) Belediyelerin yetki alanı dışında evsel AEEE’lerin
toplanması için il özel idareleri ile yapılacak ortak çalışmaları
desteklemekle,
i) Belediyelerle birlikte veya münferit olarak eğitim ve
bilinçlendirme kampanyaları düzenlemekle ve bu etkinliklerde kullanılacak
yazılı görsel dokümanları sağlamakla,
j) Bu Yönetmelikten kaynaklanan yükümlülüklerini münferit
veya mevcut bir yetkilendirilmiş kuruluşa dâhil olarak yerine getirmek ve 17
nci maddeye göre teminat vermekle,
k) Topladıkları tüm AEEE’leri 22 nci maddeye göre
oluşturulan Koordinasyon Merkezine bildirmekle,
l) Bu Yönetmeliğin
yürürlüğe giriş tarihinden sonra piyasaya sürülen EEE’leri TS-EN’nin 50419
sayılı Türk Standardına uygun olarak EK-6’da yer alan sembolle işaretlemekle,
m) Piyasaya sürecekleri EEE’ler için esasları Bakanlıkça
belirlenen kayıt sistemine başvurmak ve Bakanlıktan kod numarası almakla, yükümlüdür.
EEE dağıtıcılarının yükümlülükleri
MADDE 10 – (1) Elektrikli ve elektronik eşya dağıtıcıları;
a) Yeni bir ürün sattıklarında, tüketici tarafından talep
edilmesi halinde eş tipte ve aynı işlevi gören eski eşyayı markası, modeli,
üreticisi ve muhtevasına bakılmaksızın almakla, yeni ürünün alıcının adresine
teslim edildiği durumlarda, dağıtıcıya veya onun adına teslimatı yapan kuruluşa
iade edilen evsel AEEE’yi aynı yerden almak ve bunun için herhangi bir nakliye
ücreti veya başka bir ilave ücret talep etmemekle,
b) Evsel AEEE’lerin muhafazasının sağlanması amacıyla mekân
büyüklüğüne uygun olarak toplama kutusu veya konteyner bulundurmak veya satış
yerinin kapalı bir bölümünü bu amaçla kullanmakla,
c) Tüketicilerden toplanan evsel AEEE’leri Koordinasyon
Merkezini bilgilendirerek, 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendi
kapsamında bu Yönetmelikte belirtilen toplama sistemlerine veya çevre lisanslı
işleme tesislerine göndermekle,
ç) Satış yerinde, tüketicilerin kolaylıkla görebileceği
yerlerde evsel AEEE’lerin toplanması, geri dönüşümü, diğer evsel AEEE toplama
noktaları ve EK-6’da yer alan sembol ve bu sembolün anlamına ilişkin bilgileri
bulundurmakla, yükümlüdür.
Tüketicilerin yükümlülükleri
MADDE 11 – (1) Elektrikli ve elektronik eşya tüketicileri;
a) AEEE’leri üreticilerin ve belediyelerin belirledikleri
esaslara göre diğer evsel atıklardan ayrı olarak biriktirmekle,
b) AEEE’lerini dağıtıcıların, belediyelerin, üreticilerin
veya işleme tesislerinin oluşturdukları toplama yerlerine götürmekle veya
götürülmesini sağlamakla ve kayıt dışı toplama yapanlara vermemekle, yükümlüdür.
AEEE işleme tesislerinin yükümlülükleri
MADDE 12 – (1) İşleme tesisleri;
a) AEEE’lerin bu Yönetmelikte belirtilen oranlarda geri
dönüşüm ve geri kazanımının sağlanması için uygun yöntem ve teknolojileri
kullanmakla,
b) Faaliyetleri için Bakanlıktan çevre izin ve lisansı
almakla,
c) Aktarma merkezleri aracılığıyla AEEE’lerin toplanmasını
sağlamakla,
ç) Tesise kabul edilen, işlenen ve bertaraf ettirilen atık miktarları
ile geri kazanım ve/veya geri dönüşüm miktarlarına ilişkin olarak kayıt tutmak,
bu kayıtları beş yıl süreyle muhafaza etmek ve bunlara ilişkin hazırlanacak
aylık faaliyet raporlarını Bakanlığa ve Koordinasyon Merkezine göndermekle,
d) Ulusal sağlık ve emniyet standartlarına uyarak, ihtiva
ettiği kirleticilerden dolayı çalışanlar için risk arz eden AEEE’leri kabul
etmemekle,
e) İşleme tesislerinde gerçekleştirilen AEEE işleme verimini
artırmak amacıyla çalışan personelin tercihen en az teknik lise mezunu olmasını
sağlamakla, yükümlüdür.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İşleme Tesisleri ile Tesis İçi Geçici Depolama Yerleri ve
Aktarma Merkezlerinin Teknik Özellikleri İşleme tesislerinde bulunan geçici
depolama yerleri ile aktarma merkezleri
MADDE 13 – (1) Atık elektrikli ve elektronik eşyaların
geçici depolaması 15 inci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen altı grupta
yapılır. Bu maksatla geçici depolama yerlerinde döküm alanları ve
sınıflandırılan atıkların depolandığı yerlerin kapalı, zeminin geçirimsiz
olması ve bu yerlerde;
a) Kantar ve kayıt sistemi,
b) Radyoaktif ölçüm cihazı,
c) Sızıntı sularının toplanması için yeterli toplama
kanalları,
ç) Yağ tutucu ve emici malzeme,
d) Yangın söndürme ve paratoner sistemi, bulundurulması
zorunludur.
(2) Aktarma merkezleri AEEE’lerin toplanması amacıyla,
birinci fıkrada yer alan teknik kriterleri sağlayacak şekilde çevre izin ve
lisansına sahip işleme tesisleri veya üreticiler tarafından kurulur ve
işletilir. Aktarma merkezleri aracılığıyla toplanan atıklar, 22 nci madde uyarınca
oluşturulan Koordinasyon Merkezine bildirilir.
(3) Aktarma merkezlerinin teknik kriterlere uygunluğu çevre
ve şehircilik il müdürlükleri tarafından düzenlenecek uygunluk yazısıyla
belgelenir. İşleme tesisleri tarafından oluşturulan aktarma merkezlerine düzenlenecek
uygunluk yazısının süresi işleme tesisinin çevre izin ve lisansına ait süreyi
aşamaz.
İşleme tesisleri teknik özellikleri
MADDE 14 – (1) İşleme tesisleri için 13 üncü maddede
belirtilen geçici depolama şartlarına ek olarak aşağıdaki teknik şartlar
sağlanır. Ayrıca toplama kategorisi bazında Ek-4’te yer alan asgari teknik
şartların sağlanması zorunludur. Bununla birlikte Ek-4 listesinde belirtilen
teknik şartların yerine Bakanlığın uygun görüşü alınarak alternatif
teknolojiler kullanılabilir. Tesiste;
a) Tesise konteynerler içerisinde getirilmeyen dökme
malzemelerin muhafaza edilmesi için kapalı alanlar,
b) Kantar,
c) Geçirimsiz zemin,
ç) Sızıntı sularının toplanması için yeterli toplama
kanalları,
d) Gerekli durumlarda yağ tutucu ve emici malzeme,
e) Sökülen parçalar için kapalı depolama alanı veya
konteyner,
f) Radyoaktif madde ölçüm cihazı,
g) Kırıcılar için toz tutma sistemi,
ğ) Yangın söndürme ve paratoner sistemi, bulunması
mecburidir.
(2) Arındırılması gereken AEEE’ler için tesiste söküm, parçalama,
geri kazanım öncesi atıkların içerisindeki tehlikeli maddeler ve sıvıların
uzaklaştırılması sağlanır. Söküm işlemleri asgari yarı mekanik, parçalama
işlemleri ise uygun teknolojiler kullanılarak yapılır.
(3) İşleme tesislerinde atık elektrikli ve elektronik
eşyalarda bazı zararlı maddeleri içeren parça ve malzemelerin çevre ve insan
sağlığına olumsuz etkilerinin azaltılması amacıyla aşağıda belirtilen
parçaların sökülerek diğer parçalardan ayrı olarak depolanması ve çevre
mevzuatına uygun şekilde geri kazanılması veya bertaraf edilmesi gerekmektedir.
Bu parçalar:
a) Poliklorlü bifeniller (PCB/PCT) içeren kapasitör,
b) Şalter veya arka ışık lambaları gibi cıva ihtiva eden
bileşenler,
c) Piller,
ç) Cep telefonlarının basılı devre kartları ve diğer cihazlarda
alanı 10 cm2’den büyük devre kartları,
d) Renkli toner dâhil olmak üzere sıvı ve katı akışkan toner
kartuşları,
e) Polibromürlü bifenil (PBB), polibromürlü difenileter
(PBDE) gibi bromlu alev geciktirici içeren plastikler,
f) Asbestli atıklar ve asbest ihtiva eden bileşenler,
g) Katod ışın tüpleri,
ğ) Kloroflorokarbonlar (CFC), hidrokloroflorokarbonlar
(HCFC), hidroflorokarbonlar (HFC) ve hidrokarbonlar (HC),
h) Gaz deşarj lambaları,
ı) Alanı 100 cm2’den büyük olan LCD ekranlar (mümkünse bulundukları
kasa ile birlikte),
i) Dış elektrik kablolar,
j) Yanmaz seramik lifler ihtiva eden bileşenler,
k) Radyasyon ile ilgili kanun ve yönetmeliklerde verilen
emniyet limitlerinin altında kalanlar hariç, radyoaktif maddeleri ihtiva eden
bileşenler,
l) Yüksekliği ve çapı 25 mm’yi geçen veya benzer bir hacme
sahip olan elektrolit kapasitörlerdir.
(4) Ozon tabakasına zarar veren gazlar, 12/11/2008 tarihli
ve 27052 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ozon Tabakasını İncelten Maddelerin
Azaltılmasına İlişkin Yönetmelik hükümlerine tabidir.
(5) Atık elektrikli ve elektronik eşyalar ile bu atıkları
depolayan, işleyen, geri kazanan ve bertaraf eden tesislerden kaynaklanan
atıkların Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmelik kapsamında çevre izin ve lisansı almış tesislerde geri kazanılması
ve/veya bertaraf edilmeleri gerekir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Toplama, Geri Dönüşüm ve Geri Kazanım Hedefleri
Toplama hedefleri
MADDE 15 – (1) Üreticiler, aşağıda verilen programa uygun
olarak evsel AEEE toplama hedeflerine ulaşılmasını sağlar.
EEE Kategorileri
|
Yıllara Göre
Toplama Hedefi (kg/kişi-yıl)
|
||||
2013
|
2014
|
2015
|
2016
|
2018
|
|
1. Buzdolabı/Soğutucular/İklimlendirme
cihazları
|
0,05
|
0,09
|
0,17
|
0,34
|
0,68
|
2. Büyük beyaz eşyalar (Buzdolabı/
soğutucular/iklimlendirme cihazları hariç)
|
0,1
|
0,15
|
0,32
|
0,64
|
1,3
|
3. Televizyon ve monitörler
|
0,06
|
0,10
|
0,22
|
0,44
|
0,86
|
4. Bilişim ve telekomünikasyon ve
tüketiciekipmanları (Televizyon ve monitörler hariç)
|
0,05
|
0,08
|
0,16
|
0,32
|
0,64
|
5. Aydınlatma ekipmanları
|
0,01
|
0,02
|
0,02
|
0,04
|
0,08
|
6. Küçük ev aletleri, elektrikli ve elektronik aletler, oyuncaklar,
spor ve eğlence ekipmanları, izleme ve kontrol aletleri
|
0,03
|
0,06
|
0,11
|
0,22
|
0,44
|
TOPLAM EVSEL AEEE (kg/kişi-yıl)
|
0,3
|
0,5
|
1
|
2
|
4
|
(2) Ek-1/B’de yer alan elektrikli ve elektronik eşyaların
aşağıda verilen gruplara göre ayrı toplanması gerçekleştirilir.
a) Buzdolabı/Soğutucular/İklimlendirme cihazları,
b) Büyük beyaz eşyalar ((a) bendinde belirtilenler hariç) ve
otomatlar,
c) Televizyon ve monitörler,
ç) Bilişim ve telekomünikasyon ve tüketici ekipmanları ((c)
bendinde belirtilenler hariç),
d) Aydınlatma ekipmanları,
e) Küçük ev aletleri, elektrikli ve elektronik aletler,
oyuncaklar, spor ve eğlence ekipmanları, tıbbi cihazlar, izleme ve kontrol
aletleri.
Geri dönüşüm ve geri kazanım hedefleri
MADDE 16 – (1) Üreticiler, lisanslı işleme tesisleriyle
Ek-1/A’da yer alan kategorilerdeki her bir eşyanın, geri dönüşüm ve geri
kazanım miktarlarını, aşağıdaki Tablo 1 ve Tablo 2’de verilen oranlarda
karşılar. Bu oranlar hesaplanırken işlemeye gönderilen AEEE’nin ortalama
ağırlığı esas alınır.
Tablo 1 Geri Dönüşüm Hedefleri
Elektrikli ve Elektronik Eşya Kategorileri
|
Yıllar
|
||
2013
|
2018
|
||
Ağırlıkça (%)
olarak
|
|||
Büyük ev
eşyaları (%)
|
65
|
75
|
|
Küçük ev
aletleri (%)
|
40
|
50
|
|
Bilişim ve telekomünikasyon
ekipmanları (%)
|
50
|
65
|
|
Tüketici
ekipmanları (%)
|
50
|
65
|
|
Işıklandırma cihaz
ve aletleri (%)
|
20
|
50
|
|
Gaz deşarj
lambaları
|
55
|
80
|
|
Elektrikli ve
elektronik aletler (%)
|
40
|
50
|
|
Oyuncaklar,
eğlence, spor aletleri (%)
|
40
|
50
|
|
Tıbbi
cihazlar (%)
|
---
|
---
|
|
İzleme ve
kontrol cihaz ve aletleri (%)
|
40
|
50
|
|
Otomatlar (%)
|
65
|
75
|
|
Tablo 2 Geri
kazanım Hedefleri
Elektrikli ve Elektronik Eşya Kategorileri
|
Yıllar
|
||
2013
|
2018
|
||
Ağırlıkça (%)
olarak
|
|||
Büyük ev eşyaları
(%)
|
75
|
80
|
|
Küçük ev aletleri
(%)
|
55
|
70
|
|
Bilişim ve telekomünikasyon
ekipmanları (%)
|
60
|
75
|
|
Tüketici
ekipmanları (%)
|
60
|
75
|
|
Işıklandırma cihaz
ve aletleri (%)
|
50
|
70
|
|
Gaz deşarj
lambaları
|
70
|
80
|
|
Elektrikli ve
elektronik aletler (%)
|
50
|
70
|
|
Oyuncaklar, eğlence, spor aletleri (%)
|
50
|
70
|
|
Tıbbi cihazlar (%)
|
---
|
---
|
|
İzleme ve
kontrol aletleri (%)
|
50
|
70
|
|
Otomatlar (%)
|
70
|
80
|
|
(2) Elektrikli ve elektronik eşyaların bir bütün olarak
yeniden kullanıma alınması durumunda, bu eşyalar geri dönüşüm ve geri kazanım
hesaplamalarına dâhil edilmez.
(3) Bakanlık, teknik ve ekonomik veri ve tecrübelere
dayanarak ve üreticilerin önerilerini de dikkate alarak, Tablo 1 ve Tablo 2’de
yer alan tıbbi cihazlar için geri dönüşüm ve geri kazanım hedeflerini belirler.
BEŞİNCİ BÖLÜM
AEEE Toplama ve Geri Dönüşüm Faaliyetlerinin Finansmanı
Evsel AEEE yönetiminin finansmanı
MADDE 17 – (1) Üreticiler, bu Yönetmelikten kaynaklanan
maliyetleri teminat altına almak üzere piyasaya sürecekleri ürünler için
teminat vermekle yükümlüdürler. Yetkilendirilmiş kuruluşlara üyelik teminat
olarak kabul edilir. Teminat ve yetkilendirilmiş kuruluşlara ilişkin esaslar
Bakanlıkça düzenlenir.
(2) Üreticiler, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihinden
sonra, tarihsel atıklar için Ek-1/A’da yer alan 1 inci kategorideki ürünlerde
on, diğer kategorilerdeki ürünlerde sekiz yıllık geçici süreyle AEEE’lerin
toplanması, işlenmesi ve/veya bertarafına ilişkin toplam maliyetleri ayrı bir
satırda görünecek şekilde yeni ürünün satış faturasında gösterebilir.
Toplanacak tutar AEEE’lerin idari ve teknik yönetim maliyetlerini geçemez.
Ortak kurulacak sistemlerde toplanacak tutarın tamamının yetkilendirilmiş
kuruluşa aktarılması zorunludur. Fatura üzerinden biriktirilen gelirler amaç
dışı kullanılmaz. Bir önceki yıl kullanılamayan meblağ bir sonraki yıl
AEEE’lerin yönetim maliyetleri hesaplamalarına dâhil edilir.
(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce piyasaya
sürülen ürünlerden kaynaklanan tarihsel AEEE’lerin yönetim maliyeti, faaliyette
olan üreticilerin iç piyasadaki paylarıyla orantılı olarak paylaştırılarak
karşılanır.
(4) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten sonra
piyasaya sürülen EEE’lerden kaynaklanacak sahipsiz AEEE’lerin yönetim maliyeti,
bahse konu EEE üreticisinden alınan teminat ile karşılanır.
Evsel olmayan AEEE yönetiminin finansmanı
MADDE 18 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden
sonra piyasaya sürülen ürünlerden kaynaklanan evsel olmayan AEEE’lerin
toplanması, nakliyesi, işlenmesi ve bertaraf
maliyetleri üreticisi tarafından üstlenilir.
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinden önce piyasaya
sürülen ürünlerden kaynaklanan tarihsel AEEE’lerin yönetim maliyeti, eşdeğer
veya aynı işlevi gören yeni ürünlerlerle değişim yapılması durumunda bu
ürünleri temin eden üreticiler tarafından, diğer durumlarda ise tüketiciler
tarafından karşılanır. Ancak tüketiciler tarafından üreticiler ile başka
finansman anlaşmaları da yapılabilir.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Tüketicilerin bilgilendirilmesi
MADDE 19 – (1) Üreticiler, EEE’lerde bulunan tehlikeli
maddelerin çevre ve insan sağlığı üzerine olumsuz etkileri ile tüketicilerin
AEEE ayrı toplama sistemlerine katkıda bulunmaları amacıyla bilgi vermekle
yükümlüdür.
İşleme tesislerinin bilgilendirilmesi
MADDE 20 – (1) Üreticiler; AEEE’lerini toplama, yeniden
kullanım, geri dönüşüm ve geri kazanım dâhil olmak üzere teknik kriterlere
uygun olarak işlenmesini sağlamak amacıyla, piyasaya sürülen her yeni EEE için
bu ürünün bileşenleri, kullanılan malzemeler ve ürünün ihtiva ettiği tehlikeli
madde ve müstahzarların yeri ile ilgili bilgilerden oluşan el kitabı veya
elektronik bilgi kaynağını işleme tesislerinin kullanımına sunmakla yükümlüdür.
(2) Üreticiler, AEEE’lerin uygun teknolojiler kullanılarak
işlenmesine katkıda bulunmak amacıyla işleme tesislerinde çalışan personelin
eğitilmesi konusunda birinci fıkrada belirtilen hususlarla ilgili eğitim
programları düzenler.
Çevre izin ve lisansı
MADDE 21 – (1) Geçici depolama ve işleme tesisleri 13 üncü
ve 14 üncü maddelerde yer alan teknik kriterlere uygun olarak kurulur ve işletilir.
Bu faaliyetler için Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında
Yönetmelik kapsamında çevre izin ve lisansı alınması zorunludur.
(2) İşleme tesisleri, lisans aldıktan sonra bir yıl içinde
çevre yönetim sistemini kurarak, akreditasyona sahip belgelendirme kuruluşundan
tercihen TS EN ISO 14001 veya eşdeğeri çevre yönetim sistemi belgesi almak ve
Bakanlığa belgelemekle yükümlüdür.
Koordinasyon Merkezinin oluşturulması
MADDE 22 – (1) Yetkilendirilmiş kuruluşların ve
yetkilendirilmiş kuruluş yapısına girmeden 17 nci maddeye göre teminat sunan
üreticilerin, Bakanlıkla ve yerel yönetimlerle olan koordinasyonlarının
sağlanması amacıyla, kâr amacı gütmeyen ortak bir Koordinasyon Merkezi
kurmaları zorunludur. Birden fazla koordinasyon merkezi kurulamaz. Koordinasyon
Merkezi yönetimi, yetkilendirilmiş kuruluş temsilcileri ve yetkilendirilmiş
kuruluş yapısına girmeden 17 nci maddeye göre teminat sunan üreticiler
tarafından oluşturulur.
(2) Koordinasyon Merkezi;
a) Toplanan evsel AEEE’lerin üreticilerin pazar paylarına
göre paylaştırılmasını sağlamakla,
b) Bakanlık tarafından oluşturulacak kayıt sistemine kayıt
olan üreticilerin kayıt bilgilerinin doğrulamasını sağlamakla,
c) Belediyelerce toplanan evsel AEEE’lerin işleme
tesislerine taşınarak çevre lisanslı tesislerde geri kazanım veya bertarafını
sağlamakla,
ç) Her yıl Şubat ayı sonuna kadar Ek-5’de yer alan
tablolarla piyasaya sürülen, toplanan, ihraç edilen, yeniden kullanılan, geri
dönüştürülen ve geri kazanılan AEEE miktarları ve oranları hakkında Bakanlığa
rapor sunmakla ve bu bilgi ve belgeleri beş yıl süreyle muhafaza etmekle,
d) Bakanlık tarafından gerekli görülmesi halinde
faaliyetlerini bağımsız denetim kuruluşlarına inceletmek ve inceleme raporunu
Bakanlığa sunmakla, yükümlüdür.
(3) Üretici, yetkilendirilmiş kuruluş ve Koordinasyon
Merkezi tarafından yapılan bildirim kayıt ve belgelendirmelerin doğru
olmadığının tespit edilmesi halinde, 25 inci maddeye göre işlem yapılır.
Koordinasyon Merkezi 7/12/1994 tarihli ve 4054 sayılı Rekabetin Korunması
Hakkında Kanuna aykırı faaliyetlerde bulunamaz.
EEE’lerin ithalatı
MADDE 23 – (1) İthal edilecek elektrikli ve elektronik
eşyaların bu Yönetmeliğe uygunluğunun kontrolü, Ekonomi Bakanlığının
düzenlemelerine göre yapılır.
Taşıma lisansı
MADDE 24 – (1) AEEE’lerin getirme merkezleri, dağıtıcılar ve
aktarma merkezlerinden işleme veya bertaraf tesislerine taşınması lisans almış
araçlarla gerçekleştirilir. Taşımaya ilişkin esaslar Bakanlıkça düzenlenir.
Yönetmeliğe aykırılık
MADDE 25 – (1) Bu Yönetmeliğe aykırı faaliyet gösterenler
hakkında, 2872 sayılı Çevre Kanununun 15, 20 ve 23 üncü madde hükümleri
uygulanır.
(2) Ürünlerin bu Yönetmelik hükümlerine aykırılığının
tespiti halinde, 2872 sayılı Çevre Kanunu ile 4703 sayılı Ürünlere İlişkin
Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun ilgili idari
yaptırım hükümleri uygulanır.
(3) 22 nci maddenin üçüncü fıkrasına aykırılık halinde, 4054
sayılı Kanun çerçevesinde idari para cezası hükümleri uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 26 – (1) 30/5/2008 tarihli ve 26891 sayılı Resmî
Gazete’de yayımlanan Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin
Kullanımının Sınırlandırılmasına Dair Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
30/5/2009 tarihinden önce ithal ve imal edilen eşyalar
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) 30/5/2009 tarihinden önce ithal veya
imal yoluyla piyasaya sürülen elektrikli ve elektronik eşyalara ilişkin olarak
5 inci maddenin birinci fıkrasının (a) bendi hükümleri ile 9 uncu maddenin
birinci fıkrasının (b) bendi hükümleri uygulanmaz.
Mevcut işleme tesisleri
GEÇİCİ MADDE 2 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinde
Bakanlıkça daha önce düzenlenen “Uygunluk Yazısı” çerçevesinde faaliyet
gösteren işleme tesisleri, bu Yönetmeliğin yayımından itibaren en geç altı ay
içinde Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik
kapsamında çevre izin ve lisansına başvurur. Mevcut tesislerin uygunluk
yazıları, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren bir yıl süre ile
geçerlidir.
Ürün bilgisi açıklamaları
GEÇİCİ MADDE 3 – (1) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden
itibaren üç yıl süreyle “EEE Yönetmeliğine Uygundur.” ürün bilgisi açıklamasına
sahip EEE’ler için, 9 uncu maddenin birinci fıkrasının (ç) bendi şartı aranmaz.
Koordinasyon Merkezinin kurulması
GEÇİCİ MADDE 4 – (1) Toplanan AEEE’ler, 22 nci maddede
düzenlenen Koordinasyon Merkezi kuruluncaya kadar, Bakanlıktan uygunluk
yazısına sahip işleme tesisleri ile bu Yönetmeliğe göre çevre lisansı almış
işleme tesislerinde işlenir.
Yürürlük
MADDE 27 – (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (j) bendleri
ile 22 nci maddesi yayımı tarihinden bir yıl sonra,
b) Diğer maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 28 – (1) Bu
Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
Ek-1/A
ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYA KATEGORİLERİ
1.Büyük ev eşyaları
2.Küçük ev aletleri
3.Bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları
4.Tüketici ekipmanları
5.Aydınlatma ekipmanları
6.Elektrikli ve elektronik aletler (büyük ve sabit sanayi
aletleri hariç olmak üzere)
7.Oyuncaklar, eğlence ve spor ekipmanları
8.Tıbbi cihazlar
9 İzleme ve kontrol aletleri
10.Otomatlar
Ek-1/B
ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYA KATEGORİLERİ AYRINTILI LİSTESİ
1.Büyük ev eşyaları
a) Büyük soğutucu cihazlar
b) Buzdolapları
c) Dondurucular
ç) Gıdaların soğutulması, korunması ve saklanması için
kullanılan diğer büyük cihazlar
d) Çamaşır makineleri
e) Çamaşır kurutma makineleri
f) Bulaşık makineleri
g) Pişirme cihazları
ğ) Elektrikli ocaklar
h) Elektrikli saclar
ı) Mikrodalga fırınlar
i) Gıda pişirici ve hazırlayıcı diğer büyük cihazlar
j) Elektrikli ısıtıcılar
k) Elektrikli radyatörler
l) Odaların, yatakların ve oturma gruplarının ısıtılmasında
kullanılan diğer büyük cihazlar
m) Elektrikli vantilatörler/aspiratörler
n) İklimlendirme cihazları
o) Diğer fan, havalandırma ve iklimlendirme ekipmanları
ö) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer
büyük ev eşyaları
2. Küçük ev aletleri
a) Elektrikli süpürgeler
b) Halı yıkama makineleri
c) Diğer temizleme makineleri
ç) Örgü, dokuma, dikiş makineleri ve diğer kumaş işleyici
makineler
d) Ütü makineleri, ütüleme ve diğer giysi bakım aletleri
e) Tost makineleri
f) Kızartma makineleri
g) Öğütücüler, kahve makineleri, paketleme cihazları
ğ) Elektrikli bıçaklar
h) Saç kesimi, saç kurutucu, diş fırçalama, tıraş, masaj ve
diğer vücut bakım aletleri
ı) Duvar ve kol saatleri ve diğer zaman ölçümü ve göstergesi
veya kaydı için kullanılan aygıtlar
i)Tartılar
j) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer
küçük ev aletleri
3. Bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları
a) Merkezi veri işlemesi:
1) Ana bilgisayarlar (Mainframe)
2) Mini bilgisayarlar
3) Yazıcı
Birimleri
b) Kişisel bilgisayar ekipmanları:
1) Kişisel bilgisayarlar (Merkezi işleme birimi, fare, ekran
ve klavye dâhil)
2) Dizüstü bilgisayarlar (Merkezi işleme birimi, fare, ekran
ve klavye dâhil olmak üzere notebook, laptop ve benzeri)
3) Avuçiçi bilgisayarlar (Notepad ve benzeri)
4) Yazıcılar
5) Kopyalama ekipmanı
6) Elektrikli ve elektronik daktilolar
7) Cep ve masa hesap makineleri ve elektronik bilgi toplama,
muhafaza etme, işleme, sunma veya iletme için kullanılan diğer ürün ve
ekipmanlar
8) Kullanıcı terminalleri ve sistemleri
9) Faks makineleri
10) Teleks
11) Telefonlar
12) Ankesörlü telefonlar
13) Kablosuz telefonlar
14) Cep telefonları
15) Telesekreterler ve telekomünikasyon vasıtasıyla ses,
görüntü ve başka bilgilerin iletilmesi için kullanılan diğer ürün ve ekipmanlar
16) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer
bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları
4. Tüketici ekipmanları
a) Radyo alıcıları
b) Televizyon alıcıları
c) Video kameraları
ç) Video kaydediciler
d) Hi-fi kaydediciler
e) Ses yükselteçleri
f) Müzik enstrümanları
g) Telekomünikasyon dışında görüntü ve sesin dağıtımını
sağlayan sinyaller ve diğer teknolojiler de dâhil olmak üzere, görüntü ve ses
kaydı veya bunların reprodüksüyonu amacıyla kullanılan diğer ürün ve ekipmanlar
ğ) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer
tüketici ekipmanları
5. Aydınlatma ekipmanları
a) Evsel kullanım hariç floresan lambalı aydınlatıcılar
b) Düz floresan lambalar
c) Kompakt floresan lambalar
ç) Basınçlı sodyum lambalar ve metal halit lambalar dâhil
olmak üzere, yüksek güçlü deşarj lambaları
d) Düşük basınçlı sodyum lambalar
e) Akkor flamanlı ampuller hariç ışık verme veya ışık
kontrolü için kullanılan diğer ekipmanlar
f) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer
aydınlatma ekipmanları
6. Elektrikli ve elektronik aletler (büyük ve sabit sanayi
aletleri hariç olmak üzere)
a) Matkaplar
b) Testereler
c) Dikiş makineleri
ç) Ahşap, metal veya diğer malzemelerin işlenmesinde
kullanılan torna, değirmen, kumlama, zımpara, kesme, parçalama, delme, delik
açma, dövme, katlama, eğme ve diğer işleme aletleri
d) Perçinleme, çivileme, vidalama; perçin, çivi ve vida
sökme ve benzer işlemler için kullanılan aletler
e) Kaynak, lehim makineleri ve benzer makineler
f) Sıvı veya gaz halindeki maddelerin sprey, dağıtma, sürme
veya diğer şekillerde uygulanması için kullanılan ekipmanlar
g) Çim biçme ve diğer bahçıvanlık işlerinde kullanılan
aletler
ğ) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer
elektrikli ve elektronik aletler
7. Oyuncaklar, eğlence ve spor ekipmanları
a) Elektrikli tren ve yarış arabası takımları
b) El tipi video oyun konsolları
c) Video oyunları
ç) Bisiklet sürme, koşma, kürek çekme vb. sporlar için
kullanılan bilgisayarlar
d) Elektrikli veya elektronik spor aletleri
e) Jetonlu makineler
f) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer
oyuncaklar, eğlence ve spor aletleri
8.Tıbbi cihazlar (emplantasyon ürünleri ve hastalık bulaşıcı
temaslarda bulunan ürünler hariç)
a) Radyoterapi ekipmanı
b) Kardiyoloji ekipmanı
c) Diyaliz
ç) Sun’i teneffüs tertibatı
d) Nükleer tıp ekipmanı
e) Tüp teşhisleri için gerekli laboratuvar ekipmanı
f) Analiz ekipmanı
g) Derin dondurucular
ğ) Üreme testleri
h) Hastalıkların, yaraların ve sakatlıkların tespit
edilmesi, önlenmesi, izlenmesi, iyileştirilmesi, hafifletilmesi için kullanılan
diğer cihaz ve aletler
ı) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer
tıbbi cihazlar
9. İzleme ve kontrol aletleri
a) Duman dedektörü
b) Isı ayarlayıcıları
c) Termostatlar
ç) Evsel veya laboratuvar ortamında kullanılan ölçme, tartma
ve ayarlama cihaz ve aletleri
d) Endüstriyel tesislerde kullanılan diğer kontrol ve izleme
enstrümanları (örneğin kontrol panelleri)
e) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki izleme
ve kontrol aletleri
10. Otomatlar
a) Sıcak içecek otomatları
b) Sıcak veya soğuk şişe veya kutu otomatları
c) Katı ürünler için otomatlar
ç) Para otomatları
d) Otomatik şekilde her çeşit ürün teslim eden bütün aletler
e) Elektrikli ve elektronik eşya tanımı kapsamındaki diğer
otomatlar
Ek-2
YÖNETMELİĞİN 5 İNCİ MADDESİNİN BİRİNCİ FIKRASININ (a) BENDİ
HÜKMÜNDEN MUAF TUTULAN KURŞUN (Pb), CIVA (Hg), ARTI ALTI DEĞERLİKLİ KROM
(Cr6+), POLİBROMÜRLÜ BİFENİLLER (PBB) VE POLİBROMÜRLÜ DİFENİL ETERLER (PBDE)
İLE KADMİYUM (Cd) UYGULAMALARI
A - Kurşun (Pb), cıva (Hg), artı altı değerlikli krom
(Cr6+), polibromürlü bifeniller (PBB) ve polibromürlü difenil eterler (PBDE)
ile kadmiyumun (Cd) homojen bir malzemede ağırlık olarak kabul edilebilir azami
düzeydeki konsantrasyon değerleri.
Madde
|
Miktar
(Homojen bir malzemede ağırlık olarak)
|
Cıva (Hg)
|
% 0,1
|
Artı altı değerlikli krom (Cr6+)
|
% 0,1
|
Polibromürlü bifenil (PBB)
|
% 0,1
|
Polibromürlü difenil eterin (PBDE)
|
% 0,1
|
Kurşun (Pb)
|
% 0,1
|
Kadmiyum (Cd)
|
% 0,01
|
B - Diğer Uygulamalar:
1. Lamba başına 5 mg’i geçmemek üzere, kompakt floresan
lambalardaki cıva.
2. Aşağıdaki miktarları geçmemek kaydıyla, genel kullanım
amaçlı düz floresan lambalardaki cıva:
a) Halofosfat 10
mg
b) Normal ömürlü trifosfat 5 mg
c) Uzun ömürlü trifosfat 8 mg
3. Özel amaçlı düz (doğrusal) floresan lambalardaki cıva.
4. Bu Ek’te özel olarak bahsi geçmeyen diğer lambalardaki
cıva.
5. Katod ışın tüpleri, elektronik bileşenler ve floresan
tüplerin camındaki kurşun.
6. Alaşım maddesi olarak çelikte ağırlıkça en fazla % 0,35
oranında, alüminyumda ağırlıkça en fazla % 0,4 oranında, bakır alaşımlarında
ağırlıkça en fazla % 4 oranında kurşun.
7. Yüksek ergime sıcaklığına sahip lehim içindeki kurşun
(örnek: % 85’ten daha fazla kurşun içeren kurşun bazlı alaşımlar):
a) Sunucularda, veri depolama ve veri depolama dizisi
sistemlerinde, anahtarlama, sinyal, iletim ve telekomünikasyon sistemleri için
ağ yönetimi ile ilgili ağ alt yapı donanımlarında kullanılan lehimlerdeki
kurşun,
b) Elektronik seramik parçalardaki kurşun (örnek:
piezzoelektronik cihazlar).
8. Diğer ilgili mevzuat ile yasaklanmış uygulamalar hariç
olmak üzere, elektrik kontaklarında ve kadmiyum kaplamalardaki kadmiyum ve
bileşikleri.
9. Absorbsiyonlu buzdolaplarında, karbon çelik soğutma
sistemlerindeki korozyon önleyici madde olarak kullanılan krom6+ (Cr6+ ):
a) Polimerik uygulamalarda kullanılan DecaBDE,
b) Kurşun-bronz alaşımlı yatak ve burçlardaki kurşun.
10. Birbiri ile uyumlu konnektör bacak sistemlerinde
kullanılan kurşun.
11. Isıl iletim modülü c-halkası için kaplama maddesi olarak
kurşun.
12. Optik ve filtre camlarda kullanılan kurşun ve kadmiyum.
13. Mikroişlemcilerin kılıfı ile bacakların birbirlerine
bağlanmasında kullanılan, alaşımında ikiden fazla element bulunan, ağırlık
olarak % 80'den fazla, % 85'den az kurşun içeren lehimlerde kullanılan kurşun.
14. Flip-Chip entegrelerinin kılıflarındaki yarı-iletken
çekirdek ile kılıf taşıyıcısı arasındaki elektriksel bağlantıyı sağlayan
lehimlerin içerdiği kurşun.
15. Silikat kaplamalı tüp içeren lineer akkor flamanlı
lambalarda kullanılan kurşun.
16. Profesyonel reprografi uygulamaları için kullanılan
yüksek yoğunluklu deşarjlı (HID) lambalardaki ışık sağlayıcı etken halinde
bulunan kurşun-halide.
17. BSP (BaSi2O5:Pb) gibi fosforları ihtiva eden,
bronzlaştırıcı lamba olarak kullanılan ve de diazo-baskı reprografisi, litografi,
böcek öldürücüler, SMS ((Sr,Ba)2MgSi2O7:Pb) gibi fosfor içerikli foto kimyasal
ve kür işlemlerindeki özel lambalar olarak kullanılan deşarjlı lambaların
floresan tozlarının içinde, aktivatör halinde bulunan kurşun (ağırlıkça % 1
veya daha az kurşun).
18. Özel bileşimlerde temel amalgam olarak kullanılan
PbBiSn-Hg ve PbInSn-Hg içeren kurşun ve çok küçük enerji tasarruf lambaları
(ESL)’nda yardımcı amalgam olarak kullanılan PbSn-Hg içeren kurşun.
19. Likid kristal ekranlarda (LCD) yer alan düz floresan lambaların
ön ve arka katmanlarının birleştirilmesinde kullanılan camdaki kurşun oksit.
20. Borosilikat camların üzerine yapılan cilalama uygulaması
için kullanılan baskı mürekkeplerindeki kurşun ve kadmiyum içerikleri.
21. Fiber optik iletişim sistemlerinde kullanılan RIG (nadir
elementler sınıfından demir içeren grena) Faraday rotatörlerde saflığı bozan
kurşun.
22. İnce bacak aralıklı bileşenlerdeki bacak kaplamasındaki
kurşun (bacak aralığı 0.65 mm’den küçük olan NiFe leadframe’e (entegre
kılıflama şekli) sahip ve bacak aralığı 0.65 mm’den küçük olan bakır
leadframe’e (entegre kılıflama şekli) sahip konnektörler hariç)
23. Sıralı çok katmanlı seramik (disksel ve düzlemsel)
delikten geçmeli kondansatörlerin makine lehimlemelerinde kullanılan kurşun.
24. Plazma ekran panellerinde (PDP) ve yüzey iletken
elektron yayıcı ekranlarda (SED) yapısal elemanlarda kullanılan kurşun oksit
(Esasen ön ve arka cam dielektrik katmanında, veri yolu elektrotunda, siyah
şeritte, adres elektrotunda, bariyer nervürde, sızdırmazlık fritinde ve frit
halkasında, baskı macunlarında kullanılır.).
25. Siyah ışıklı mavi (BLB) lambaların cam kaplamasındaki
kurşun oksit.
26. Yüksek güçlü (125 dB SPL ve üzerindeki akustik güç
düzeylerinde saatler boyunca çalışacak şekilde tasarlanmış) hoparlörlerde
kullanılan transdüserler için lehim olarak kurşun alaşımları.
27. 19/3/2002 tarihli ve 24700 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan Kristal Cam Ürünleri Yönetmeliği ekinde tanımlanan kristal camlarda
bulunan kurşun bağı.
Ek:3
UYGUNLUK BEYAN FORMU
..
/ .. / ....
Piyasaya sürmek istediğimiz, aşağıdaki tabloda belirtilen
ürünlerimizin “AEEE Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak üretilmiş
olduğunu taahhüt eder,
Gereğini arz ederiz.
PİYASAYA SÜRÜLEN ELEKTRİKLİ VE
ELEKTRONİK EŞYALAR
|
|
Büyük ev eşyaları
|
Var £ Yok £
|
Küçük ev aletleri
|
Var £ Yok £
|
Bilişim ve telekomünikasyon ekipmanları
|
Var £ Yok £
|
Tüketici ekipmanları
|
Var £ Yok £
|
Aydınlatma ekipmanları
|
Var £ Yok £
|
Elektrikli ve elektronik aletler
|
Var £ Yok £
|
Oyuncaklar, eğlence ve spor ekipmanları
|
Var £ Yok £
|
Otomatlar
|
Var £ Yok £
|
Formda verilen bilgilerin doğruluğunu kabul ederek, bu
bilgilerin yanlışlığının tespit edilmesi halinde, 2872 sayılı Çevre Kanununun
26 ncı maddesine göre gerçeğe aykırı
belge düzenleyenlere verilecek cezaların bilgim dâhilinde olduğunu kabul ederim.
Firma Unvanı
Yetkili İmza
Firmanın adresi :
Tel
:
Faks :
e-posta :
Firmanın bağlı bulunduğu
vergi dairesinin adı :
Firmanın vergi sicil numarası :
Ek-4
İŞLEME TESİSLERİNDE KATEGORİLERE GÖRE
SAĞLANMASI GEREKEN ASGARİ TEKNİK ŞARTLAR
A) Buzdolabı/Soğutucular/İklimlendirme cihazlarını işleyecek
tesisler
1) Tesiste yürüyen
bant sistemi bulunur.
2) Soğutma
devreleri içerisinde bulunan ozon tabakasına zarar veren veya sera etkisine
katkı potansiyeli 15’in üzerinde olan soğutucu gazlar ile diğer gazların
çekilmesi ve depolanmasını sağlayacak ekipman ile kompresör yağlarının
çekilmesini sağlayacak ekipman tesiste bulundurulur.
3)
Buzdolabı/soğutucular mekanik olarak kırıcı ile kırılır. Kırma sistemi
kapalı bir sistem olup ortaya çıkan gazların tutulması için uygun filtre
sistemi kullanılır.
4) Kapalı
sistemlerde buzdolabı/soğutuculardaki gaz içeren köpüklerin parlamaya neden
olmaması amacıyla azot duşu, basınç giderme sistemi, gaz alarm cihazı ve
benzeri teknolojilerle gerekli tedbirler alınır.
5)
Buzdolabı/Soğutuculardan çıkarılan ve gazı alınan poliüretanlar (PUR)
için ayrı depolama alanı bulunur.
6) EEE üretimi
yapılan yerlerde bu Yönetmeliğin 5 nci maddesinin birinci fıkrasının (ğ)
bendine göre ozon tabakasına zarar veren veya sera etkisine katkı potansiyeli
15’in üzerinde olan gazları içermeyen soğutucuların ve buzdolaplarının
işlenmesi için kapalı sistem kırma ünitesi aranmaz.
B) Büyük beyaz eşyalar (Buzdolabı/Soğutucular/İklimlendirme
cihazları hariç) ve otomatları işleyecek tesisler
1) Asbest içeren ekipmanlar işlemeye tabi tutulmadan önce
asbest içeren parçaları ön demontaj ile çıkartılır ve ayrı biriktirilir. Bunun
mümkün olmaması halinde ekipman işlemeye tabi tutulmadan uygun şekilde bertaraf
edilir.
2) Seramik lifler içeren ekipmanlar işlemeye tabi tutulmadan
önce seramik lif içeren parçaları ön demontaj ile çıkartılır ve ayrı biriktirilir.
C) Televizyon ve monitörleri işleyecek tesisler
1) Katot ışın
tüpleri:
a) Kapalı sistem kırıcı ile kırılması durumunda fosforun
tutulması için uygun filtre sistemi bulundurulur.
b) Kapalı sistem kırıcı bulunmaması durumunda kırma işlemi
ancak fosfor tabakası alındıktan sonra ve kapalı ünitede yapılır. Elmas uçlu
ayırma sistemleri, ısıtmalı tel yöntemi, laserli kesme veya uygun teknoloji
kullanılarak ön cam ve arka cam ayrılmalıdır. Floresan kaplamayı ve aradaki
fosfor tabakasını temizleyecek ekipman tesiste bulundurulur. Fosforun tutulması
için uygun filtre sistemi bulundurulur.
c) Kurşun içeren camlar ve kurşun içermeyen camlar ayrı
biriktirilir.
2) LCD’lerde
bulunan cıva içeren floresan lambalar ekranlardan sökülüir. Floresan
bulundukları modülden kırılmadan çıkartılır ve gerekli şekilde bertaraf edilir.
3) Plazmalarda iki
cam panel arasında bulunan odacıklardaki gaz karışımları özel olarak alınır.
4) Plazmalar,
LCD’lerden ayrı biriktirilir.
D) Bilişim ve telekomünikasyon ve tüketici ekipmanlarını
(Televizyon ve monitörler hariç) işleyecek tesisler
LCD’lerde bulunan cıva içeren floresan lambalar ekranlardan
sökülür. Floresan bulundukları modülden kırılmadan çıkartılır ve gerekli
şekilde bertaraf edilir.
E) Aydınlatma ekipmanlarını işleyecek tesisler
1) Aydınlatma
ekipmanlarında; gaz deşarj lambaların
kırılmaması için biriktirme, toplama ve taşıma esnasında gerekli tedbirler
alınır.
2) Aydınlatma
ekipmanlarında fosforun ve cıvanın ayrıştırılmasını sağlayacak ekipmanlar ile
filtre sistemleri bulunur.
3) Ayrıştırma
ekipmanları sonucu oluşan fosfor ve cam tozu ayrı depolanır ve geri kazanımı
veya bertarafı sağlanır.
F) Küçük ev aletleri, elektrikli ve elektronik aletler,
oyuncaklar, spor ve eğlence ekipmanları, tıbbi cihazlar, izleme ve kontrol
aletlerini işleyecek tesisler
1) Asbest içeren
ekipmanlar işlemeye tabi tutulmadan önce asbest içeren parçaları ön demontaj
ile çıkartılır ve ayrı biriktirilir. Bunun mümkün olmaması halinde ekipman
işlemeye tabi tutulmadan uygun şekilde bertaraf edilir.
2) Seramik lifler
içeren ekipmanlar işlemeye tabi tutulmadan önce seramik lif içeren parçaları ön
demontaj ile çıkartılır ve ayrı biriktirilir.
3) LCD’lerde
bulunan cıva içeren floresan lambaların ekranlardan sökülmesi esastır. Floresan
bulundukları modülden kırılmadan çıkartılır ve gerekli şekilde bertaraf edilir.
Modülün kalan kısmı metal geri kazanımı amacıyla kullanılması gerekmektedir.
Ek-5
ÜRETİCİ RAPORLAMA TABLOLARI
Tablo 1: Toplanan ve İhraç Edilen AEEE Miktarları
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
7
|
|
Ürün kategorisi
|
Piyasaya Sürülen
EEE
|
ToplananEvsel AEEE
|
Toplanan Evsel olmayan AEEE
|
Toplanan AEEE (2)+(3)
|
Türkiye’de işlenen
AEEE
|
AB ülkelerine ihraç edilen
AEEE
|
AB dışındaki ülkelere ihraç edilen
AEEE
|
Toplam Ağırlık (ton)
|
Toplam Ağırlık (ton)
|
Toplam Ağırlık (ton)
|
Toplam Ağırlık (ton)
|
Toplam Ağırlık (ton)
|
Toplam Ağırlık (ton)
|
Toplam Ağırlık (ton)
|
|
1. Büyük ev eşyaları
|
|||||||
2. Küçük ev aletleri
|
|||||||
3. Bilişim ve telekomünikasyonekipmanları
|
|||||||
4. Tüketiciekipmanları
|
|||||||
5. Aydınlatmaekipmanları
|
|||||||
5a. Gaz desarjlambaları
|
|||||||
6. Elektrikli ve elektronik aletler
|
|||||||
7. Oyuncaklar, eğlence ve sporekipmanları
|
|||||||
8. Tıbbi cihazlar
|
|||||||
9. İzleme ve kontrol aletleri
|
|||||||
10. Otomatlar
|
Tablo 2: Geri Kazanım, Geri Dönüşüm ve Yeniden Kullanım Miktarları
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
|
Ürün kategorisi
|
Geri Kazanım
|
Geri Kazanım Oranı
|
Yeniden Kullanım ve
Geri dönüşüm
|
Yeniden Kullanım ve
Geri Dönüşüm Oranı
|
AEEE nin Bütün
Olarak Yeniden Kullanımı
|
Toplam Ağırlık (ton)
|
%(*)
|
Toplam Ağırlık (ton)
|
%(**)
|
Toplam Ağırlık (ton)
|
|
1. Büyük ev eşyaları
|
|||||
2. Küçük ev aletleri
|
|||||
3. Bilişim ve telekomünikasyonekipmanları
|
|||||
4. Tüketici ekipmanları
|
|||||
5. Aydınlatma ekipmanları
|
|||||
5a. Gaz desarj lambaları
|
|||||
6. Elektrikli ve elektronik aletler (büyük ve sabit sanayi aletleri hariç
olmak üzere)
|
|||||
7. Oyuncaklar, eğlence ve spor ekipmanları
|
|||||
8. Tıbbi cihazlar
|
|||||
9. İzleme ve kontrol aletleri
|
|||||
10. Otomatlar
|
(*) Geri kazanım oranı,
Tablo 2’deki geri kazanım (1) miktarının Tablo 1’deki toplam işlenen
miktara ( 5+6+7) oranıdır.
(**)Yeniden kullanım ve geri dönüşüm oranı, Tablo 2’deki
yeniden kullanım ve geri dönüşüm (3) miktarının Tablo 1’deki toplam işlenen
miktara (5+6+7) oranıdır.
Not: Tabloda gri ile boyanmış alanlar isteğe bağlı olarak
doldurulacaktır.
Ek-6
ELEKTRİKLİ VE ELEKTRONİK EŞYALARIN İŞARETLENMESİNDE
KULLANILACAK SEMBOL
