E- ATIKLARIN GERİ DÖNÜŞÜMÜ

Klimalar, kondansatörler ve kablolar 21’inci yüzyılda, geçen yılın modası olarak çöpe atılan elektronik aygıtlardan bazıları. Bugün dünya genelinde 50 milyon ton elektronik cihaz üretiliyor.

Birçoğu kullanıldıktan veya modası geçtikten sonra bir köşeye atılıyor. Avrupa’da bazı şirketler, potansiyel olarak çevreyi kirletici parçaların güvenli bir şekilde toplanarak geri dönüşümü yapıyor.

Fransa da bu kapsamda 2014 yılına kadar, kişi başına 10 kilo geri dönüşüm yapmayı hedefliyor.

Ancak eko sistem uzmanı Laëtitia Warzee, Fransa’da toplanan atık ürünlerin, hedeflenenin henüz yarısına bile ulaşmadığını ifade ediyor:

''2009 yılında kişi başına toplanan elektronik atık 6 kiloya ulaştı. Ancak biz havuz hesabı bu rakamın kişi başına 15 kilo olduğunu tahmin ediyoruz. Bir başka deyişle, kullanılamaz hale gelmiş malzemelerin henüz yarısını toplayabilmiş değiliz. Şunu da unutmamak lazım ki, her yıl kişi başına 20 kilo ürün piyasaya giriyor. Bu da bir kişinin her yıl 20 kilo ürün aldığı anlamına geliyor.''

Elektrik ve elektronik ürünlerin yeniden doğuşu toplama merkezlerinde başlıyor. Burası Lorraine’deki Nancy merkezi. Alanında oldukça yoğun faaliyet gösteriyor. Yeni bir kampanya ile malzemelerin toplanması ve geri dönüşüm konusunda halkı uyarmayı planlıyor.

Her gün toplanan elektronik atıklar bu tasnif merkezine getiriliyor.

Toplama merkezi yöneticisi Pape Gueye, malzemelerin ayrı ayrı değerlendirilmesi gerektiğini söylüyor:

''Merkeze getirilen her aygıt boyutuna ve snıfına göre ayrılır. Daha sonra onları ölçer tartar ve geldikleri yere göre isimlendiririz.''

Herşey tartıldı ve her bir parçanın süreci takip edebilmesi için veriler ulusal bilgisayar sistemine aktarıldı. Bazı parçalar da incelenmek üzere uzmanlarına gönderildi. Diğerleri burada kalacak. Küçük parçacıklar burada işlem görecek.

Envie Lorraine şirketi yöneticisi Pierre Guyot, atık malzemelerin birkaç adımda yeniden sektöre kazandırıldığını ifade ediyor:

''Burada herşey bulabilirsiniz. Kahve makinesi, hoparlör, telefon kızağı, telefon, elektrikli konserve açacağı. Gerçekten her türden cihaz mevcut. Bu düşünce pil gibi aygıtları, yazıcılardaki mürekkepleri,
kabloları ortadan kaldırmayı da amaçlıyor. Bu malzemeleri daha sonra sanayide yeniden değerlendirilmek üzere birkaç adımda hazır hale getiriyoruz. Gerçekten de geri dönüşüm sağlanabilir. Polimerler, hurda metal, çelik ya da bakır sanayiye yeniden kazandırılabilir.''

Bölgedeki ıskartaya çıkmış Televizyonlar Pompey’deki depoya naklediliyor. Her ay 400 ton hurda ekipman burada parçalanıyor.

Pierre Guyot’a göre bu proje ile çevre de temiz kalıyor:

''Tahminlere göre bugünlerde yüzde 98 oranında eski Televizyonların geri dönüşümünü sağlıyoruz. Bir diğer deyişle, pratikte 50 yıl boyunca 100 metrekare alanı kirletecek olan iki metre boyundaki bu atıklar artık geçmişle karşılaştırılamaz. Şu anda eski Televizyonunuzu eskiciye veya herhangi bir yere bırakırsanız, kesinlikle temizlenir. Bu da bütün elektrik ve elektronik atık malzemeler için doğru bir şey.''

İşte nasıl olduğunu gördünüz.

Geri dönüşümün mimarlarından Cédric kısaca süreci tarif ediyor:

''Önce devre kartı çıkışı''

''Transformerleri ve kondenserleri yapısına göre yeniden değerlendiriyoruz.''

''Televizyonun çevreyi kirleten en zararlı kısmı bu işte.''

''Hemen hemen hiçbir şey atılmıyor…''

Normal halk günden güne geri dönüşüme alışmaya çalışıyor. Ama profesyonellerin bu duruma adapte olması daha yavaş oluyor. Şimdi düşünülen proje ise, şirketlerin henüz satmadıkları ürünler için geri dönüşüm ücreti ödemesi.